Eko-biotehnologija i razvoj lekova

Naša grupa se bavi brojnim temama na dodiru biologije i hemije.

Razvijamo ekološke i održive procese zasnovane na mikroorganizmima i njihovim enzimima. Koristimo biološki aktivne metabolite mikroorganizama kao polazne tačke za njihovu dalju strukturnu optimizaciju i unapređenje aktivnosti. Zanimaju nas mehanizmi evolutivnih procesa koji oblikuju mikrobiološki metabolizam (biosintetski putevi, proteini, biopolimeri i biološki aktivni sekundarni metaboliti), kao i dinamika kompleksnih mikrobnih zajednica.

Primena našeg istraživanja obuhvata biotehnološka rešenja, od upotrebe mikroorganizama za recikliranje plastičnog otpada u molekule sa dodatnom vrednošću, do razvoja novih metoda za borbu protiv patogena otpornih na antibiotike. Takođe, istražujemo funkcionalne biomaterijale za biomedicinske, ekološke i katalitičke primene, uključujući pametne biopolimerne strukture, antimikrobne tekstile i sisteme za isporuku biološki aktivnih jedinjenja. Naš rad za cilj ima da integriše enzimski inženjering, dizajn mikrobnih konzorcijuma i održivu biotehnologiju u cilju rešavanja izazova cirkularne bioekonomije i zelene hemije.

Problemi plastike i drugi ekološki problemi kroz biokatalizu i sintetičku biologiju
„Sve što je BIO“ - biomaterijali, biofilmovi, biosenzori, biopigmenti, biosurfaktanti, bioremedijacija, bioekonomija…
Istraživanja ka sledećoj generaciji ekoloških, zelenijih i jeftinih biofarmaceutika
Bioaktivni materijali za zdravlje i održivost
Biotehnološki relevantni enzimi i dirigovana evolucija

Jasmina Nikodinović-Runić

Naučni savetnik

Grupa za Eko-biotehnologija i razvoj lekova
Departman za mikrobiologiju i biologiju biljaka

jasmina.nikodinovic@imgge.bg.ac.rs

Dr Jasmina Nikodinović-Runić je naučni savetnik na Institutu za molekularnu genetiku i genetičko inženjerstvo Univerziteta u Beogradu, gde rukovodi Grupom za eko-biotehnologiju i razvoj lekova koja je posvećena razvoju održivih biotehnoloških rešenja za globalne probleme kao što su zagađenje životne sredine plastičnim otpadom i sve veći broj rezistentnih mikroorganizama, izazivača bolesti. Doktorirala je na Univerzitetu u Novom Južnom Velsu (Sidnej, Australija) na biosintezi amfotericina B, antifungalnog prirodnog proizvoda iz streptomicete, a nakon postdoktorskih angažmana u Sjedinjenim Američkim Državama i Irskoj, svoj naučni i akademski put nastavila je u Srbiji.

U fokusu njenog istraživačkog rada su inovativni pristupi u oblasti biokatalize, bioaktivnih bakterijskih metabolita i funkcionalizacije bakterijskih biopolimera, poput bakterijske nanoceluloze i polihidroksialkanoata, kao i razvoj procesa pretvaranja plastičnog otpada u vredne biopigmente i biopolimere.

Kroz brojne domaće i međunarodne projekte, uključujući H2020, HE i EIC Pathfinder inicijative, dr Nikodinović-Runić doprinosi kreiranju cirkularne bioekonomije i razvoju ekološki prihvatljivih tehnologija. Njeni naučni doprinosi obuhvataju razvoj i primenu efikasnih biokatalizatora, primenu bakterijskih produkata u borbi protiv gljivičnih i tumorskih oboljenja, kao i unapređenje metodologija u sintezi biopolimera. Jedna je od autora na četiri međunarodna patenta u oblasti biotehnologije, a kao mentor više od dvadeset doktorskih disertacija, kako u Srbiji tako i u inostranstvu, značajno doprinosi razvoju nove generacije istraživača. Aktivna je članica više evropskih i svetskih stručnih udruženja i učestvuje u radu uredničkih odbora relevantnih naučnih časopisa, što potvrđuje njenu međunarodnu prepoznatljivost u oblasti primenjene mikrobiologije i biokatalize.

Pored istraživačkog rada, intenzivno je uključena u promociju nauke kroz akademske i javne kanale. Posebno se zalaže za povezivanje akademske zajednice sa industrijom kroz inovacione projekte, kao i za osnaživanje interdisciplinarnih saradnji nauke i umetnosti.

Program rada IMGGI za 2025. godinu - Ministarstvo nauke, tehnološkog razvoja i inovacija Republike Srbije, 451-03-136/2025-03/200042, 2025

Ekološka konverzija PET nižeg kvaliteta i mešovitog PET plastičnog otpada u biopolimere visokih performansi (EcoPlastiC) (2022-2025)

Razvoj dvofaznog biotehnološkog procesa za unapređenu biorazgradnju polilaktata u životnoj sredini (2023-2025)

undp Bioplastics upcycling loop (BioPolyCycle) (2023-2025)

Polyhydroxyalkanoate bioplastics depolymerizing enzyme improvement for more robust biotechnological applications (PHOBioDepolyIMPROVE) (2024-2026)

Cellulose nanocrystals reinforced PHBV/PVA coaxial electrospun nanofibers for active food packaging (CoActivePack) (2024-2026)

Twinning Innovation Hub for Microbial Platforms in Plastic Upcycling (Twinn4MicroUP) (2024-2027)

NAUČNI SAVETNICI

VIŠI NAUČNI SARADNICI

NAUČNI SARADNICI

ISTRAŽIVAČI SARADNICI

ISTRAŽIVAČI PRIPRAVNICI

Nikola Radivojević

STRUČNI SARADNICI

Milan Slavković

Ključne publikacije

Nenadovic M, Ponjavic M, Pantelic B, Guzik M, Majka TM, Sourkouni G, Maršavelski A, Nikodinovic-Runic J. Efficient degradation of consumer-grade PLA by commercial Savinase: optimized conditions and molecular dynamics insights. ACS Sustain Chem Eng 2025;13(24):9269. doi: 10.1021/acssuschemeng.5c02063
Filipovic V, Nikodinovic-Runic J, Savikin K, Zivkovic J, Mudric J, Krgovic N, Ponjavic M. Bacterial nanocellulose and its oxidized form as functional carriers for pomegranate peel extract: a sustainable approach to bioactive delivery. Future Foods. 2025;11:100560. doi: 10.1016/j.fufo.2025.100560
Skaro Bogojevic S, Krstić Đ, Filipovic V, Pantelic L, Nikodinovic-Runic J, Trifković J, Vojnovic S, Simic J. Organic and natural deep eutectic solvents for the extraction of bacterial prodiginine biopigments. J Mol Liq. 2025;434:128063. doi: 10.1016/j.molliq.2024.128063
Nenadovic M, Maršavelski A, Škaro Bogojević S, Maslak V, Nikodinović-Runić J, Milovanović J. New model compounds for the efficient colorimetric screening of medium chain length polyhydroxyalkanoate (mcl-PHA) depolymerases reveal mechanism of activity. Int J Biol Macromol. 2024;283(Pt 3):137672. doi: 10.1016/j.ijbiomac.2024.137672
Malagurski I, Lazic J, Ilić-Tomic T, Salevic A, Guzik M, Krzan M, Nikodinovic-Runic J, Ponjavic M. Double layer bacterial nanocellulose–poly(hydroxyoctanoate) film activated by prodigiosin as sustainable, transparent, UV-blocking material. Int J Biol Macromol. 2024;279(Pt 1):135087. doi: 10.1016/j.ijbiomac.2024.135087

Publikacije