Molekularna biologija biljaka

Istraživačka grupa za molekularnu biologiju biljaka (MBB) je osnovana 2002. godine od strane dr Vesne Maksimović. MBB se koristeći različite metodološke pristupe na različitim model organizmima bavi istraživanjem:

ćelijskih procesa uključenih u odgovor biljaka na različite tipove stresa na modelu Arabidopsis thaliana preko generisanja knockout i/ili knockdownmutanata za biljne gene od interesa primenom CRISPR-Cas tehnologije, kao i linija u kojim su ovi geni overeksprimirani;
interakcija izvornog i uvirnog tkiva listova panaširanih biljaka u odnosu na redistribuciju ugljenika i azota kao i na fotosintetski zavisno stvaranje reaktivnih kiseoničnih vrsta;
mehanizama koji leže u teleranciji desikacije kod biljke vaskrsnice ramonde sa posebnim osvrtom na ulogu fenolnih jedinjenja, organizacije ćelijskog zida I proteina zastupljenih u kasnoj fazi embriogeneze, tzv. LEA proteina;
аbiotskog stresa kod biljaka (svetlost visokog intenziteta, UV-B zračenje, suša i niske temperature);
molekularnih osnova tolerancije kukuruza na niske temperature i vodni deficit analizom transkriptoma i metaboloma lista radi pronalaženja novih molekularnih markera koji bi olakšali selekciju hibrida sa stabilnim prinosom u promenljivim sredinskim uslovima;
interakcija između biljaka i korisnih bakterija ("growth promoting bacteria"), koje imaju veliki potencijal za primenu u poljoprivredi;
molekularnih mehanizama koji leže u osnovi važnih ćelijskih procesa: zaštite integriteta DNK, rezistencije na desikaciju i recikliranja oksidativno oštećenih biomolekula na modelu patogene gljive kukuruza Ustilago maydis;
genetičkog statusa, evolutivne istorije, očuvanja i inovativnog korišćenja agronomski značajnih biljnih kultura i autohtonih rasa domaćih životinja, kao i divljih biljnih vrsta u cilju boljeg razumevanja distribucije i evolucije biodiverziteta Balkanskog poluostrva primenom molekularno-genetičkih/genomskih analiza.

Jelena Samardžić

viši naučni saradnik

Grupa za molekularnu biologiju biljaka
Departman za mikrobiologiju i biologiju biljaka

jelena.samardzic@imgge.bg.ac.rs

Dr Jelena Samardžić je biljni molekularni biolog sa više od 25 godina iskustva u oblasti fiziologije biljnog stresa, molekularne genetike i bioaktivnih jedinjenja. Od 1999. godine zaposlena je u IMGGI, gde radi kao viši naučni saradnik i rukovodilac Grupe za molekularnu biologiju biljaka.

U svom istraživačkom radu teži povezivanju naprednih molekularnih saznanja sa praktičnim rešenjima koja doprinose bezbednosti hrane, očuvanju životne sredine i unapređenju kvaliteta života. Njeno istraživanje se zasniva na integrativnom pristupu koji kombinuje molekularnu biologiju, fiziologiju i omics tehnologije u proučavanju odgovora biljaka na abiotski stres. Poseban fokus njenog rada je na ulozi korisnih elemenata i kondicioniranju semena u jačanju otpornosti biljaka. Ova istraživanja su unapredila razumevanje ishrane biljaka i mehanizama tolerancije na stres, a takođe su otvorila nove mogućnosti za poboljšanje prinosa u nepovoljnim uslovima sredine.

Rad dr Samardžić se odlikuje interdisciplinarnošću i međunarodnom saradnjom, na preseku molekularne biologije biljaka, biotehnologije, bezbednosti biotehnoloških proizvoda i kreiranja javnih politika. Aktivnim učešćem u evropskim i nacionalnim istraživačkim i savetodavnim telima doprinosi razvoju inovativnih pristupa u održivoj poljoprivredi i odgovornoj primeni novih biotehnoloških alata.

Pored naučnog rada, dr Samardžić je posvećena obrazovanju, mentorstvu i popularizaciji nauke. Bila je mentor jedne doktorske disertacije, a kao komentor učestvovala je u izradi još dve doktorske i pet master teza.

Majka je dvojice mladića i u vlasništvu je jedne mačke.

Program rada IMGGI za 2025. godinu - Ministarstvo nauke, tehnološkog razvoja i inovacija Republike Srbije, 451-03-136/2025-03/200042, 2025