Identifikacija novih antifungalnih jedinjenja pretraživanjem kolekcije mikroorganizama
Rukovodilac: Dr Jasmina Nikodinović-Runić
Porast incidence fungalnih infekcija (FI) koje ugrožavaju živote ljudi i širenje rezistentnih sojeva gljiva obično su praćeni ozbiljnim nuspojavama i nedovoljnim dejstvom upotrebljenog antifungalnog leka. Mešovite (bakterijske i gljivične) i rezistentne infekcije su, na godišnjem nivou, uzrok smrti čak 25 000 ljudi samo u EU. Zato se dugo zapostavljana bitka protiv FI vratila na velika vrata u žižu naučnog interesa i sada je potrebno uložiti značajna finansijska sredstva u fundamentalna istraživanja koja bi omogućila otkrića novih antifungalnih lekova. Sekundarni metaboliti poreklom iz bakterija roda Streptomyces su dugo bili jedan od glavnih izvora novih lekova. Zapravo, ove bakterije su i dalje nepresušan izvor novih molekula koji bi mogli naći primenu u antimikrobiološkoj terapiji. Streptomicete u svom genomu obično imaju više od 30 genskih klastera koji kodiraju sintetske puteve sekundarnih metabolita. Ipak, svega je nekoliko produkata sekundarnog metabolizma do sada identifikovano korišćenjem konvencionalnih tehnologija skrininga. Zato primena savremenih hemijskih metoda pretraživanja udruženih sa biološkim testovima i pretraživanjem genomskih podataka predstavlja revolucionarni pristup u potrazi za novim prirodnim jedinjenjima poreklom iz mikroorganizama (5). U okviru ovog projekta po prvi put će biti istražena bogata kolekcija streptomiceta IMGGI, sakupljana više od 20 godina. Potraga za novim molekulima sa antifungalnim dejstvom baziraće se na biološkim testovima u kojim će se ispitivati efekat jedinjenja na međućelijsku komunikaciju (dr NikodinovićRunić, IMGGI) i savremenim metodama izolovanja jedinjenja i njihovoj analizi (prof. Gulder, TUM). Cilj projekta je da se istraže potencijali kolekcije srpskog partnera korišćenjem komplementaranih istraživačkih pristupa u otkrivanja novih antifungalnih lekova. Ova istraživanja će postaviti osnovu za buduće saradnje dve laboratorije koje su posvećene istraživanjima prirodnih proizvoda, njihovoj karakterizaciji i razvoju.