Program za izvrsne projekte mladih istraživača (PROMIS), Fond za nauku Republike Srbije, 6039663, 2020-2022
Rukovodilac: Dr Marija Vidović, IMGGI
Učesnik iz IMGGI: Strahinja Stevanović 

Najčešći neurodegenerativni poremećaji, Alchajmerova i Parkinsonova bolest, praćeni visokim troškovima lečenja, tesno su povezani sa agregacijom suštinski neuređenog proteina α-sinukleina u nerastvorna amiloidna vlakna. Uprkos brojnim trenutnim istraživanjima koja se zasnivaju na identifikaciji malih molekula koji mogu da ometaju agregaciju α-sinukleina ili na imunoterapiji, lek za ove bolesti nije pronađen. Da bi se otkrio efikasan tretman, ključno je razumeti molekulski mehanizam agregacije α-sinukleina i njegove normalne i abnormalne funkcije. Glavna ideja LEAPSyn-SCI projekta sastoji se u primeni elemenata molekulskih mehanizama tolerancije na desikaciju u cilju razvoja nove strategije za sprečavanje agregacije α-sinukleina, odnosno upotreba proteina zastupljenih u kasnoj fazi embriogeneze (LEA proteini) koji potencijalno imaju ulogu u stabilizaciji ispravne strukture proteina i ćelijskih membrana. Cilj LEAPSyn-SCI projekta je da se rekombinantno proizvedeni LEA proteini (poreklom iz Arabidopsis thaliana – model biljka i Ramonda serbica, endemska biljka vaskrsnica, poreklom iz tercijara) upotrebe za stabilizaciju agregaciji sklonog α-sinukleina. LEA proteini iz R. serbica do sada nisu identifikovani. Dobijeni RsLEAP i AtLEAP će biti strukturno okarakterisani in silico, kao i in vitro. Funkcionalna karakterizacija će uključiti ispitivanje njihovog potencijala da spreče agregaciju proteina i da umanje efekat dehidracijom izazvanih oštećenja lipozoma koji imaju sastav bioloških membrana. Kako bi se razumela i opisala priroda interakcija između LEA proteina i α-sinukleina, integrativne in vitro i in silico analize će biti izvedene. Definisaće se uslovi koji utiču na interakciju LEA protein/α-sinuklein, kao i na mehanizam agregacije α-sinukleina. LEA proteini do sada nisu primenjivani za inhibiciju agregacije α-sinukleina. Potencijal antiagregacione aktivnosti rekombinantnih LEA proteina, definisan kroz LEAPSyn-SCI projekat, otvoriće nov pristup u strategiji lečenja Parkinsonove bolesti. Sposobnost LEA proteina da stabilizuju proteine i membrane tokom dehidracije može biti primenjen i u biotehnologiji, farmaceutskoj, prehrambenoj i kozmetičkoj industriji, krioprezervaciji i poljoprivredi (radi razvoja novih strategija adaptacije useva na sušu).